Gerekçeli karar ne kadar sürer ?

Gerekçeli Karar Ne Kadar Sürer?

Mahkemelerin verdiği kararların gerekçeli olması, adil yargılanma hakkının temel unsurlarındandır. Peki, mahkemeler gerekçeli kararlarını ne kadar sürede yazmak zorundadır? Bu yazıda, gerekçeli kararın yazılma süresi, tarihsel arka planı ve günümüzdeki uygulamaları ele alınacaktır.

—

📜 Gerekçeli Karar Nedir?

Gerekçeli karar, mahkemenin verdiği hükmün dayandığı hukuki ve maddi sebeplerin ayrıntılı bir şekilde açıklandığı yazılı belgedir. Türk Anayasası’nın 141. maddesi gereğince, bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır. Bu düzenleme, adil yargılanma hakkının bir parçası olarak kabul edilir.

—

⏳ Gerekçeli Karar Ne Kadar Sürede Yazılır?

Gerekçeli kararın yazılma süresi, yargılama türüne göre değişiklik göstermektedir:

– Hukuk Mahkemeleri: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 294. maddesi uyarınca, kısa kararın tefhiminden itibaren en geç bir ay içinde gerekçeli karar yazılmalıdır. [1]

– Ceza Mahkemeleri: Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 232. maddesine göre, ceza mahkemeleri, kararın açıklanmasından sonra en geç 15 gün içinde gerekçeli karar yazmalıdır. [2]

– İdare Mahkemeleri: İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 24. maddesi gereğince, idare mahkemeleri de kararın açıklanmasından sonra 30 gün içinde gerekçeli karar yazmalıdır. [3]

Bu süreler, mahkemelerin iş yükü ve davaların karmaşıklığı gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak, yasal sürelerin aşılması durumunda, taraflar Hakimler ve Savcılar Kurulu’na (HSK) başvurabilirler. [3]

—

🕰️ Tarihsel Arka Plan

Gerekçeli kararın yazılması, Osmanlı dönemine kadar uzanır. Ancak, modern anlamda gerekçeli kararın zorunluluğu, 1982 Anayasası ile hukuki bir güvenceye kavuşturulmuştur. Bu düzenleme, yargılamanın şeffaflığını ve denetlenebilirliğini artırmayı amaçlamaktadır.

—

📚 Günümüzdeki Uygulamalar

Günümüzde, gerekçeli kararların yazılma süreleri yasal olarak belirlenmiş olsa da, mahkemelerin iş yükü ve davaların karmaşıklığı gibi nedenlerle bu süreler uzayabilmektedir. Özellikle ceza davalarında, delillerin değerlendirilmesi ve hukuki analizlerin yapılması zaman alabilir. Bu durum, gerekçeli kararların yazılma süresini etkileyebilir.

Taraflar, gerekçeli kararın yazılma süresi konusunda endişe duyuyorlarsa, avukatları aracılığıyla mahkemeye başvurabilirler. Ayrıca, Yargıtay ve Danıştay gibi üst mahkemeler, gerekçeli kararların yazılma süresi konusunda denetim yapabilirler.

—

🧾 Sonuç

Gerekçeli karar, mahkemelerin verdiği hükmün dayandığı sebeplerin açıklandığı önemli bir belgedir. Hukuk, ceza ve idare mahkemelerinde gerekçeli kararın yazılma süresi yasal olarak belirlenmiştir. Ancak, mahkemelerin iş yükü ve davaların karmaşıklığı gibi faktörler bu süreleri etkileyebilir. Taraflar, gerekçeli kararın yazılma süresi konusunda hak kaybına uğramamak için avukatları aracılığıyla gerekli adımları atmalıdırlar.

—

—

Sources:

[1]: https://acarumut.av.tr/gerekceli-kararin-yazim-suresi-ve-hak-ihlali/?utm_source=chatgpt.com “Gerekçeli Kararın Yazım Süresi ve Hak İhlali”

[2]: https://sarikayakarayhukuk.com/gerekceli-karar-yazildi-ne-demek/?utm_source=chatgpt.com “Gerekçeli Karar Yazıldı Ne Demek? – SKH”

[3]: https://savascihukuk.com.tr/gerekceli-karar-hakkinda-her-sey/?utm_source=chatgpt.com “GEREKÇELİ KARAR HAKKINDA HER ŞEY (2025)”